De invulling van de opleiding
De opleiding tot ziekenhuisapotheker duurt 4 jaar en is gebaseerd op een concentrisch model. Dit houdt in, dat alle aandachtsgebieden binnen de ziekenhuisfarmacie (o.a. logistiek, bereidingen en laboratoriumonderzoek) gedurende de gehele opleiding meerdere keren gedurende langere tijd aan bod komen. Hierdoor vindt meer verdieping en verbreding van kennis en ervaring plaats. De filosofie achter de opleiding is dat het grootste leereffect wordt verkregen wanneer kennis en ervaring in de praktijk worden toepast. De leerdoelen en eindtermen van de opleiding worden geformuleerd in een opleidingsplan dat de leidraad van de opleiding vormt. Dit opleidingsplan wordt opgesteld door de opleider en de ziekenhuisapotheker in opleiding (zapio). Onder eindtermen worden de competenties van de zapio tijdens en aan het eind van de opleiding verstaan. Onder leerdoelen vallen de te vormen kennis, vaardigheden en attitude van de zapio.
Indeling opleiding
Het eerste jaar van de opleiding is een oriënterend jaar. Daarnaast is het eerste jaar ook een beoordelingsjaar. Er wordt geëvalueerd of de zapio geschikt is voor de ziekenhuisfarmacie. Het eerste jaar wordt dan ook afgesloten met een beoordelingsgesprek. Hierbij wordt een beoordelingsformulier ingevuld door de opleider en de zapio, waarna het wordt verstuurd naar de SRC (Specialisten registratie commissie). Dit formulier geeft aan welke leerdoelen in het eerste jaar zijn behaald.
Aan het einde van het eerste jaar sturen zapio en opleider naar de SRC: •Het beoordelingsformulier 1e jaar
•Gespreksverslagen (m.b.t. voortgang). Indien gewenst kan het formulier kwartaalevaluatie/ beoordeling opleiding ziekenhuisapotheker gebruikt worden.
•Het opleidingsplan voor het 2e en 3e jaar
Het tweede jaar geeft verbreding van de reeds opgedane kennis en praktijkervaring. In het derde jaar vindt verdieping plaats. Tijdens de verbredings- en verdiepingsfase worden opnieuw alle afdelingen van de ziekenhuisapotheek doorlopen. Na het tweede en na het derde jaar vindt een tussentijdse evaluatie plaats. Aan het einde van het tweede en aan het einde van het derde jaar sturen zapio en opleider naar de SRC:
•Het evaluatieformulier 2e, 3e en 4e jaar
•Gespreksverslagen. Indien gewenst kan het formulier kwartaalevaluatie/ beoordeling opleiding ziekenhuisapotheker gebruikt worden.
•Einde 2e jaar tevens kopie bijlage Formulier wetenschappelijk onderzoek (origineel naar CWZO, zie onder).
•Einde 3e jaar tevens voorstel specialisatiefase (zie onder)
De opleiding wordt deels centraal en deels decentraal aangestuurd. Het centrale deel van het eerste jaar van de opleiding bestaat uit 10 cursusdagen. Het tweede en derde jaar bestaan gezamenlijk uit 40 cursusdagen. De cursussen in het tweede en derde jaar bestaan uit ééndaagse en meerdaagse cursussen. Al deze cursussen worden o.a. georganiseerd door 10 Special Interest Groups. (SIG’s). Deze SIG’s zijn geformeerd rondom farmacotherapeutisch onderwerpen. Voorbeelden zijn de SIG’s neurologie, cardiologie, kindergeneeskunde en oncologie. De Stichting PUOZ (Post Universitair Onderwijs Ziekenhuisfarmacie) en de onderwijsdirecteur spelen hierbij een coördinerende rol.
Specialisatie en wetenschappelijk onderzoek
In het vierde jaar van de opleiding is plaats voor differentiatie. Dit houdt in dat verdere specialisatie plaats vindt van een aandachtsgebied binnen de ziekenhuisfarmacie. Tevens is in het vierde jaar tijd gereserveerd voor een registratie onderzoek.
Om geregistreerd te worden als ziekenhuisapotheker is het verplicht om een wetenschappelijk onderzoek uit te voeren. Apothekers, die de opleiding tot ziekenhuisapotheker volgen conform de regeling ziekenhuisapotheker in opleiding - klinisch onderzoeker (zapiko), zijn hiervan vrijgesteld.
De tijd die hier voor staat bedraagt zes maanden. Het onderwerp van het onderzoek moet worden aangemeld bij de CWZO, de Commissie Wetenschappelijke Zaken en Onderzoek van de NVZA (met kopie naar de SRC). Deze commissie beoordeelt vooraf het onderzoeksonderwerp en achteraf het uitgevoerde onderzoek. Indien het gedane onderzoek akkoord bevonden wordt, dient over het onderzoek een voordracht gehouden te worden tijdens de Wetenschappelijke vergadering van de NVZA. Hierbij wordt de presentie beoordeeld door de CWZO. Aan het einde van de opleiding vindt een eindbeoordeling plaats. Deze beoordeling wordt schriftelijk vastgelegd en verstuurd naar de SRC. Hierna kan de registratie tot ziekenhuisapotheker plaats vinden.
De kandidaat dient de samenvatting van de voordracht te publiceren in een voor ziekenhuisapothekers toegankelijk medium (in de Nederlandse taal) volgens een goedgekeurde lijst van de SRC, zodat alle apothekers en andere geïnteresseerden kennis kunnen nemen van het uitgevoerde wetenschappelijke werk.
Voor zapio’s die na 1 januari 2004 gestart zijn met hun opleiding, staat het vierde jaar tevens in het teken van de specialisatiefase. In de loop van het tweede en derde jaar oriënteert de zapio zich op de gewenste specialisatie en dient hiertoe een voorstel in bij de SRC.
De opleiding in combinatie met promotie-onderzoek
De afkorting ZAPIKO staat voor ziekenhuisapotheker in opleiding – klinisch onderzoeker. Naast de reguliere opleiding bestaat de mogelijkheid om de opleiding tot ziekenhuisapotheker te combineren met het uitvoeren van promotieonderzoek. De duur van deze combinatie bedraagt maximaal 7 jaar. Tenminste 1 jaar van het onderzoek moet tijdens de opleiding worden uitgevoerd.
Registratie
Ziekenhuisapothekers die de opleiding met succes hebben afgerond kunnen zich als ziekenhuisapotheker laten inschrijven in het register voor ziekenhuisapothekers. Voor de aanvraag van inschrijving in het register sturen zapio en opleider naar de SRC:
• De verklaring van de opleider
• Het evaluatieformulier 2e, 3e en 4e jaar
• Een kopie verklaring van afronding wetenschappelijk onderzoek (CWZO) Na goedkeuring van de SRC, krijgt de ziekenhuisapotheker een factuur van €340,34. Na betaling van dit bedrag ontvangt de ziekenhuisapotheker een inschrijvingsbewijs (certificaat). De registratie geldt voor vijf jaar. Daarna dient een verzoek om herregistratie te worden ingediend bij de SRC.