Uit de oude doos
Wegens succes gecontinueerd
Gestart op de site “50 jaar van de NVNG” zal Uit de Oude Doos worden gecontinueerd als vaste rubriek in het TvNG. In de lustrumeditie van het TvNG zullen een aantal geselecteerde foto’s verschijnen. De bedoeling is alle ingediende beelden met bijschrift op de site van het TvNG te publiceren. De redactie van het TvNG beschouwt dit als de start van het opbouwen van een digitaal archief van de nucleaire geneeskunde in Nederland en roept de lezers van het TvNG op om vooral dóór te gaan met het leveren van grafisch materiaal.
Heeft u nog materiaal voor deze rubriek? U kunt hier een verzoek indienen voor deze rubriek.
Hier alvast een voorproefje.
2024-01
Technologische evolutie en nucleair geneeskundige generaties in Nederland
De Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG) vierde in december 2023 haar 55-jarig bestaan. Sinds haar oprichting in 1968, eerst één en later twee keer per jaar, werden wetenschappelijke vergaderingen gehouden.
2023-03
Lustrumsymposia door de jaren heen, saamhorigheid voorop
Hoewel de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG) sinds haar oprichting in 1968, eerst één later twee keer per jaar, wetenschappelijke vergaderingen hield (Bron: Sectie Historie Nederlandse Vereniging voor Radiologie https://www.radhis.nl/nvvng-vergaderingen.html) was het pas in 1993 dat het eerste lustrumsymposium werd gehouden.
2023-01
Bloedcellabeling: weggevaagd door de wind?
Er waren tijden waarin de nucleaire geneeskunde een belangrijke rol speelde in de diagnostiek van diverse hematologische aandoeningen. Voornamelijk de kinetische onderzoeken met gelabelde bloedcellen namen veel tijd in beslag en de patiënten moesten meerdere dagen terug naar de afdeling.
https://www.tijdschriftvoornucleairegeneeskunde.nl/mrt-23-bloedcellabeling-weggevaagd-door-de-wind
2022-04
Toen planaire beeldvorming de boventoon voerde
De huidige dagelijkse praktijk van de nucleaire geneeskunde wordt in grote mate bepaald door tomografische beeldvorming. Met name door de ontwikkeling van hybride systemen zoals SPECT/CT en PET/CT en meer recentelijk PET/MRI, is het gebruik van tomografie in de laatste decennia in een stroomversnelling geraakt.
2022-03
Stralingsonderwijs in de nucleaire geneeskunde door de jaren heen
Stralingsonderwijs werd vanaf de eerste jaren gekoppeld aan de opleiding nucleaire geneeskunde. Het waren de tijden waar de nucleaire geneeskunde als “de tak van de geneeskunde die radioactieve isotopen in de vorm van niet-gefixeerde, niet-gesloten radioactieve bronnen als hulpmiddel gebruikt voor onderzoek en behandeling van zieken en voor de bestudering van fysiologische en pathologische processen” (1) werd gedefinieerd.
2022-02
Van 1984 tot 2022: 38 jaar nucleair geneeskundigen in spe
Met de inschrijving van Imke van den Brink in het register van de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) op 15 april jl. (zie interview elders in deze editie) werd een periode van 38 jaar opleiding tot nucleair geneeskundige afgerond.
2022-01
Chronologie van het hoogleraarschap met betrekking tot nucleaire geneeskunde in Nederland
Van Karel Ephraim in 1971 tot Sandra Heskamp in 2021 zijn er 45 hoogleraren met betrekking tot nucleaire geneeskunde benoemd aan Nederlandse universiteiten.
2021-04
Van fysiek naar virtueel: EANM-congressen door de jaren heen
Van 20 tot 23 oktober 2021 vond het 34ste congres van de European Association of Nuclear Medicine (EANM) plaats. Het congres werd volledig virtueel gehouden en de wetenschappelijke sessies konden worden gevolgd via diverse kanalen.
2021-03
De dynamiek van de mobiele PET periode
Omstreeks 2000 hadden slechts drie ziekenhuizen in Nederland een PET scanner. Alle drie waren medische centra verbonden aan universiteiten: de Rijksuniversiteit Groningen, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen. Deze scanners werden destijds het meest ingezet voor longkanker maar het was in de verwachting dat er een uitbreiding naar diagnostiek van maligne lymfomen, hoofdhalstumoren,
melanomen en colorectaal carcinomen zou komen.
https://www.tijdschriftvoornucleairegeneeskunde.nl/de-dynamiek-van-de-mobiele-pet-periode
2021-02
Kleine en toepassingsgerichte apparatuur in de nucleaire geneeskunde
De introductie van de eerste grootveld-gammacamera’s vroeg in de jaren zeventig positioneerde de nucleaire geneeskunde in de frontlinie van de beeldvormende diagnostiek wat betreft afbeelding van skelet, longen en lever. Diagnostiek van metastasering zou in de jaren erna worden versterkt met de ontwikkeling van andere grote multifunctionele apparatuur zoals SPECT, PET, SPECT/ CT, PET/CT en PET/MRI.
2021-01
De Woldring Prijs Toen en Nu
Oorspronkelijk was de Woldring Prijs een aanmoedigingsprijs die jaarlijks werd uitgereikt aan jonge veelbelovende onderzoekers onder de 30 jaar die op de wetenschappelijke bijeenkomsten van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG) de beste voordrachten hielden. Het idee kwam van de Commissie Wetenschappelijke Ontmoetingen (CWO), destijds onder voorzitterschap van Bert Piers. De beste presentatie werd uitgekozen door de CWO en voorgesteld aan het bestuur van de NVNG. Tijdens de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van de NVNG werd de eerste auteur ten tonele gevoerd en hem een onderscheiding in de vorm van een certificaat overhandigd. In aansluiting gaf de laureaat een korte samenvatting van zijn/haar onderzoek.
https://www.tijdschriftvoornucleairegeneeskunde.nl/de-woldring-prijs-toen-en-nu
2020-03
Het sociale tintje
Zowel in aansluiting op de wetenschappelijke vergaderingen van de NVNG als tijdens internationale congressen hebben de informele ontmoetingen een belangrijke rol gespeeld ter versterking van de saamhorigheid binnen de gelederen van de vereniging.
2020-02
Emblematische computersystemen van weleer en hun rol in het ontstaan van dynamische studies in de nucleaire geneeskunde
De jaren 70 en 80 van de vorige eeuw zijn ook bekend als de decennia waarin minicomputers hun intrede deden in de nucleaire geneeskunde.
2020-01
Toen en Nu: Promovendi en hun nucleair geneeskundige instrumentaria
Ook promovendi vormen deel van de geschiedenis van de nucleaire geneeskunde in Nederland. In deze uitgave van het TvNG illustreren diverse beelden het gebruik van specifieke nucleair geneeskundige (NG) instrumentaria voor het promotieonderzoek van een aantal promovendi door de jaren heen.
2019-02
Ereleden van de NVNG door de jaren heen
In deze maanden van erepenningen en onderscheidingen wil de redactie van het TvNG de ereleden van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG) memoreren.
20219-01
Foto’s en herinneringen van een klinisch fysicus in een groot perifeer ziekenhuis
Nucleaire Geneeskunde 1950-2000 (deel 2: 1958-2000)
Ir. J.H. Berkman, gepensioneerd klinisch fysicus, voormalig Gemeenteziekenhuis Den Haag
/public/files/oude%20doos%202019_01.pdf
TIJDLIJN
Hoogleraarschap
Vanaf Karel Ephraim in 1971 tot Roel Bennink in 2018 zijn er 39 hoogleraren met betrekking tot nucleaire geneeskunde benoemd aan Nederlandse universiteiten. Ter illustratie van de multidisciplinariteit als kenmerking van de nucleaire geneeskunde vindt men medici, fysici, chemici en apothekers op de lijst. Wat betreft de medici (62% van het totaal) waren de hoogleraarsbenoemingen van de eerste jaren afkomstig van medische disciplines zoals radiologie, radiotherapie en interne geneeskunde. Pas met Wim Oyen in 2001 wordt een hoogleraar benoemd die primair als nucleair geneeskundige is opgeleid. Ook opmerkelijk is het feit dat de eerste vrouwelijke hoogleraarsbenoeming (Berthe van Eck-Smit) ruim 30 jaar na de eerste benoeming plaats vond. In de tijdlijn zijn hoogleraarsbenoemingen aan buitenlandse universiteiten niet meegerekend. In deze categorie zijn o.a. Piet Jager (McMaster University, Hamilton, Canada), Frans Wackers (Yale University, New Haven, VS), Chris Schiepers (University of California Los Angeles, VS) en Frederik Verburg (Marburg University, Duitsland) te vinden.
TIJDLIJN
Foto's Hoogleraarschap
TIJDLIJN
Voorzitterschap NVNG
De Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG) werd opgericht in 1968. In 1978 telde de NVNG 302 leden. In de twee volgende decennia is het aantal leden met 293 in 1988 en 274 in 1998 niet gestegen. Pas in 2008 stijgt het aantal leden weer tot 341. Na het starten van een volledig geïntegreerde opleiding nucleaire geneeskunde en radiologie in 2015 stijgt het aantal leden in 2018 tot 738, waarvan 453 mannen en 285 vrouwen. Sinds de oprichting van de NVNG zijn er tot nu toe 14 verenigingsvoorzitters geweest. Lioe-Fee de Geus-Oei werd in 2014 de eerste, en tot op heden enige, vrouwelijke voorzitter. Ze is ook de enige voorzitter die tevens hoofdredacteur van het TvNG en hoogleraar is. De voorzittershamer van de NVNG is 10 keer in het bezit van medici geweest. Echter, het voorzitterschap van apotheker Martien Woldring, met 10 jaar de langstzittende voorzitter, klinisch chemicus Peter van Urk evenals klinisch fysici Piet Inia en Huub Delhez illustreert de multidisciplinariteit van de NVNG.
TIJDLIJN
TVNG
In 2019 zal het TvNG 40 jaar bestaan. Opgericht als Nucleair Geneeskundig Bulletin (NGB) in 1979 heeft het TvNG pas in 1995 zijn definitieve naam en met Hans van Isselt, een eerste hoofdredacteur gekregen. In 2007 wordt Kloosterhof uitgever van het TvNG. Het TvNG verschijnt tegenwoordig viermaal per jaar met sinds kort een nieuwsbrief die ongeveer zes weken na de gedrukte versie van het tijdschrift per e-mail wordt verspreid. Met een oplage van 1250 exemplaren is het TvNG één van de belangrijkste Nederlandse tijdschriften op het gebied van medische beeldvorming geworden.
1968
Koninklijk Besluit
Koninklijk Besluit betreffende de erkenning en goedkeuring van de statuten ter oprichting van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde, ondertekend door H.M. de koningin, Juliana, op 29 oktober 1968 te Soestdijk.
1972
Viering Inaugurele rede prof. Ephraim
Prof. Ephraim tijdens het feest van de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Academisch Ziekenhuis Utrecht (AZU) gehouden in het Museum van Speeldoos tot Pierement te Utrecht naar aanleiding van zijn inaugurele rede.
1976/1977
Mobiele porta-gammacamera
Mobiele porta-gammacamera (prototype Nuclear Data) waarbij de detector om de as kon worden gedraaid (AZU)
1976-1980
Liniaire scanner - Picker gammacamera
Scans van de schildklier (links boven), lever (rechts boven) en longen (links onder) allemaal verricht met liniaire scanner in 1976. Longscintigrafie (rechts onder) verkregen met Picker gammacamera in 1980 (bron: J. Ebbers, voormalige Elisabeth ziekenhuis te Winterswijk)
1978
Gamma-11 computer systeem
Klinisch fysicus dr. Ellinor Busemann-Sokole bezig met het opstellen van het Gamma-11 computer systeem
1980
PET-rotating camera Groningen + JNM abstract
De eerste door Anne Paans gebouwde PET-camera op basis van een dubbelkops gammacamera omstreeks 1980 in het AZG. Links onder het abstract van de publicatie in het JNM in 1985
Begin jaren '80
Mobiele gammacamera
Mobiele gammacamera die in samenwerking met Siemens Gammasonics en andere ziekenhuizen werd ontwikkeld in opdracht van het Interuniversitair Cardiologisch Instituut Nederland voor gebruik op de coronary care unit (AZU)
Begin jaren '80
Allereerste PET toestel
Promovendus Omgo Nieweg naast het allereerste PET toestel in Groningen
1982
Cursus
Eerste cursus Gamma-11 computersysteem in het AMC (1982) met van links naar rechts Eric van Royen, Aline Pronk, Levi Koppejan
1984
Opening
Opening afdeling nucleaire geneeskunde van het AMC te Amsterdam met stand op de stoel Prof. Dr. Jan van der Schoot
1984
NVNG
Piet Inia (rechts) in overleg met Peter van Urk (geheel links), zijn opvolger in het voorzitterschap van de NVNG en voormalig penningmeester Arno Gijzen tijdens het Europees congres nucleaire geneeskunde van Helsinki.
1993
Gammaprobe’s
Allereerste gammaprobe’s (Neoprobe links, Europrobe rechts) voor schildwachtklierdetectie in de operatiekamer
1993
Aanbevelingen Nucleair Geneeskundige Diagnostiek
Links, cover van de eerste editie van het boek in 1993.
Rechts, Koos Blokland.
1994
Van Royen Hoogleraar
Prof. Jan van der Schoot feliciteert Prof. Eric van Royen in Bergen tijdens het feest naar aanleiding van zijn inaugurele rede aan de Universiteit van Amsterdam
1994
Feest nav Van Royen Hoogleraar
Renato Valdés Olmos, Jan Willem Arndt en Hans van Isselt tijdens het feest n.a.v. de inaugurele rede van Eric van Royen aan de Universiteit van Amsterdam
1998
Workshop
Acceptatie test workshop fysische sectie van de NVNG (1998) op het Radboud UMC te Nijmegen met van links naar rechts Wil Buys, Roger Baert en Hans Serdijn
1998
Lustrum
Lustrumfoto naar aanleiding van het 30-jarige bestaan van de NVNG (Noordwijk aan Zee, oktober 1998)
1999
Monique van Buul met SNM-coryfeeën
Monique van Buul samen met SNM-coryfeeën Martin Sandler, Leonard Freeman en Donald Blaufox
Eerste decennium 2000
UMC Utrecht
Hans van Isselt, John de Klerk, Marnix Lam en Mark Roef, jaren 2000 in het UMC
2007-2017
Hollandse Avond
Ontstaan in 1998 in Berlijn op initiatief van voormalig voorzitter van de NVNG Peter van Rijk en donateur Jan van Overeen, is de “Hollandse Avond” uitgegroeid tijdens de EANM congressen tot een waar sociaal event waarop jaarlijks met spanning wordt gewacht door leden van de vereniging.
Links, locaties waar de Hollandse Avond heeft plaatsgevonden tussen 2007 en 20017. Rechts, Hollandse Avond in München (2008).
